III. EVRİM, BİLİM VE EĞİTİM SEMPOZYUMU

III. Evrim, Bilim ve Eğitim Sempozyum Programı

17 Aralık 2011 Cumartesi            
            
08.30-09.30 / Kayıt            
09.30-9.50 – Açılış            
Nurettin Abacıoğlu (ÜKD Başkanı)            
Aslı Tolun (Bilim Kurulu üyesi)            
            
Evrime Giriş             
09.50-10.40 - Ergi Deniz Özsoy "Tarihsel Süreçte Evrim"            
10.40-11.00 / Ara            
            
İnsan Evrimi             
(Oturum Başkanı: Aslı Tolun)            
11.00-11.20 - Berna Alpagut "İnsan Evriminde Fosil Kanıtlar"            
11.20-11.40 - Mehmet Somel "İnsan Türünün Yakın Tarihi"            
11.40-12.00 - Erhan Nalçacı "Bilincin Evrimi Üzerine Bir Deneme"            
12.00-12.20 - Mehmet Görgülü "Yenikapı Kazılarına Evrimsel Bakış"            
12.20-12.40 - Tamer Kaya "Evrim, Tıp ve Radyoloji"            
12.40-13.00 - Yılmaz Çamlıtepe "Fedakarlığın Evrimi"            
13.00-13.30 / Tartışma            
            
13.30-14.30 / Öğle Arası             
            
Moleküler Evrim            
(Oturum Başkanı: Mahinur S. Akkaya)            
14.30-14.50 - Haluk Ertan "Moleküler Evrimcilerin Büyük Eseri: Yaşam Ağacı"            
14.50-15.10 - Engin Akkaya "Hayatın Başlangıcı"            
15.10-15.30 - Çağatay Tarhan "Derin Homoloji"            
15.30-15.50 - Ercan Arıcan "Fosil DNA"            
15.50-16.10 - Cemal Ün "Çiftlik Hayvanları ve İnsanın Evrimsel Etkileşimi''            
16.10-16.30 - Savaş İzzetoğlu "İnsan Evriminde Sialik asit(NEU5Gc) Rolü''            
16.30-17.00 / Tartışma             
            
17.00-18.00 – Poster  Tartışması            
            
18 Aralık 2011 Pazar            
            
Ekoloji-Evrim            
(Oturum Başkanı: Aykut Kence)            
09.00-09.20 - Baki Yokeş "Akdeniz'in Evrimsel Tarihi"            
09.20-09.40 - Raşit Bilgin "Evrim ve Hayat Ağacı"            
09.40-10.00 - Kahraman İpekdal "Tür mü Dediniz?"            
10.00-10.20 / Tartışma            
10.20-10.40 / Ara            
             
Biyoloji Felsefesi             
(Oturum Başkanı: İzge Günal)            
10.40-11.00 - Mahinur S. Akkaya "Evrim Teorisi Kapsamında Bilim Nedir, Ne Değildir?"            
11.00-11.20 - Yaman Örs "Evrimsel ve                     
Tarihsel Süreçlerde Elenenler, Kalanlar, Eklenenler ve Değişim"            
11.20-11.40 - Ergi Deniz Özsoy "Evrimde Rastlantısallık"            
11.40-12.00 - Gökhan Akbay "Biyolojik Enformasyon ve İndirgeme Sorunu"            
12.00-12.20 / Tartışma            
            
12.30-13.15 - Richard Dawkins (telekonferans)            
            
13.15-14.00 / Öğle Arası             
            
Evrim Öğretimi            
(Oturum Başkanı: Yaman Örs)            
14.00-14.20 - Fırat Akat "Evrim Teorisinin Doğuşu: 19 YY. İngilteresi Bir Tesadüf mü?"            
14.20-14.40 - Aykut Kence "27 Yıllık Evrim Karşıtı Öğretim ve Sonuçları"            
14.40-15.00 - Çiçek D. Bakanay/ Zelal Ö. Durmuş "Yeni Öğretim Programında Evrim Kuramı"            
15.00-15.20 - Ender Helvacığlu "Toplumsal Öğrenmede Popüler Bilim Yayıncılığı"            
15.20-15.40 – Tartışma            
            
15.40-15.50 / Kapanış            
Erhan Nalçacı (ÜKD Genel Sekreteri)            
15.50-16.00 / Ara            
            
 

Öğretmen Çalıştayı            
16.00-18.00 - Devrim Güven/ Serhat İrez/ Çağatay Tarhan (Forum/ Grup çalışması/ Etkinlik örneği)            
 

III. Evrim, Bilim ve Eğitim Sempozyumu

BİLİM KURULU

Prof. Dr. Aslı Tolun - Boğaziçi Üniversitesi            
            
Prof. Dr. Ayhan Sol - ODTÜ            
            
Prof. Dr. Aykut Kence - ODTÜ            
            
Doç. Dr. Cemal Ün – Ege Üniversitesi            
            
Öğr. Gör. Dr. Devrim Güven – Boğaziçi Üniversitesi            
            
Doç. Dr. Ergi Deniz Özsoy - Hacettepe Üniversitesi            
            
Prof. Dr. Füsun Gümüşel - Gebze Yüksek Teknoloji            
            
Prof. Dr. H. Hüseyin Başıbüyük - Cumhuriyet Üniversitesi            
            
Prof. Dr. İzge Günal - Dokuz Eylül Üniversitesi            
            
Prof. Dr. Mahinur Akkaya - ODTÜ            
            
Prof. Dr. Mehmet Özdoğan - İstanbul Üniversitesi            
            
Doç. Dr. Meral Kence - ODTÜ            
            
Prof. Dr. Nezhun Gören – Yıldız Teknik Üniversitesi            
            
Doç. Dr. Oğuz Altungöz - Dokuz Eylül Üniversitesi            
            
Yrd. Doç. Dr. Özgür Taşkın - Ondokuz Mayıs Üniversitesi            
            
Yrd. Doç. Dr. Raşit Bilgin – Boğaziçi Üniveristesi            
            
Prof. Dr. Serdar Demirgören - Ege Üniversitesi            
            
Doç. Dr. Serhat İrez - Marmara Üniversitesi            
            
Yrd. Doç. Dr. Şenay Vural Korkut – Yıldız Teknik Üniversitesi            
            
Prof. Dr. Yaman Örs - Akdeniz Üniversitesi            
            
Prof. Dr. Yılmaz Çamlıtepe – Trakya Üniversitesi            
            
Yrd. Doç. Dr. Zeki Apaydın - Ondokuz Mayıs Üniversitesi

III. Evrim, Bilim ve Eğitim Sempozyumu

DÜZENLEME KURULU
DÜZENLEME KURULU            
            
Betül Kacar Arslan - Georgia Tech - USA            
            
Çiçek Dilek Bakanay - Marmara Üniversitesi            
            
Ebru Aylar - Ankara Üniversitesi            
            
Ezgi Altınışık - İstanbul Üniversitesi            
            
Gökhan Akbay - ODTÜ            
            
Iraz Akış -  İstanbul Üniversitesi            
            
İstem Fer - İTÜ            
            
Kahraman İpekdal - Ahi Evran Üniversitesi            
            
Mehmet Somel - CAS-MPG Partner Institute for Computational Biology - Shanghai            
            
Zelal Durmuş - Marmara Üniversitesi            

Prof. Dr. Richard Dawkins            
(telekonferans ile katılacak)            
            
Profesör C. Richard Dawkins dünyaca ünlü, kitapları dünya çapında milyonlarca satmış olan evrim biyoloğu ve yazardır. Nairobi’de 1941 yılında doğmuş olan Dawkins, Oxford Üniversitesi’nde biyoloji öğrenimi gördü. Ardından aynı yerde hayvan davranışları bilimi üzerine doktora tezini tamamladı. 1995 yılında bilimin halkça anlaşılması için oluşturulmuş Oxford Üniversitesi Charles Simonyi kürsüsünün başkanlığına getirildi. Britanya Kraliyet Bilim Topluluğu ve Kraliyet Edebiyat Topluluğu’nun da üyesidir. Yazdığı ilk kitap olan Gen Bencildir (1976), Richard Dawkins’i üne kavuşturan ve yayımlandığı anda bestseller olan kitabıdır. Modern evrimci çalışmanın bir klasiği haline gelen bu kitabın ardından bir dizi çok satan kitap gelmiştir. Toplam 8 kitabın arkasından yayınladığı Tanrı Yanılgısı isimli kitapla dünya çapında sansasyon yaratan Profesör Dawkins, aralarında 1987 Kraliyet Edebiyat Topluluğu ödülü, 1990 Kraliyet Topluluğu Micheal Faraday ödülü, 1997 İnsan Biliminin İlerlemesi İçin Uluslararası Kozmos Ödülü (International Cosmos Prize for Achievement in Human Science), 2001 Kistler Ödülü, 2001 Shakespeare ödülü ve 2007 Galaxy İngiliz Kitap Ödülleri Yılın Yazarı ödülünün de olduğu sayısız onurlandırma ve ödülün de sahibidir. Yazarın Tanrı Yanılgısı isimli kitabı için Türkiye’de 2 kere dava açılmıştır. Ayrıca yazarın web sitesine Türkiye’den giriş mahkeme kararı ile yasaklanmıştır.            

Kitapları            
Gen Bencildir            
Genişletilmiş Fenotip            
Kör Saatçi            
Cennetten Akan Irmak            
Olasılıksızlık Dağına Tırmanmak            
Gökkuşağını Çözmek            
Ataların Hikayesi            
Bir Şeytan’ın Papazı            
Tanrı Yanılgısı            
Yeryüzündeki En Büyük Gösteri            
 

III. Evrim, Bilim ve Eğitim Sempozyumu’nun Ardından…

Yaklaşık bir buçuk yıl önce “Bilimsel Düşüncenin Yaygınlaşması İçin” diyerek yola çıkmıştık. Geçtiğimiz hafta sonu Boğaziçi Üniversitesi’nde gerçekleştirdiğimiz III. Evrim, Bilim ve Eğitim Sempozyumu’na katılan yüzlerce akademisyen ve öğrencinin sergilemiş olduğu bilime sahip çıkma iradesi çıktığımız yolda hepimize umut ve enerji verdi.

İlköğretimden üniversitelere, eğitimin tüm kademelerinde, araştırma enstitülerinden bilim akademilerine bilimsel üretimin her alanında piyasanın ve gericiliğin saldırısıyla karşı karşıya olduğu bir dönemde “Evrime sahip çıkmak, bilime sahip çıkmaktır” anlayışının bu kadar büyük bir önem atfedilerek sahiplenilmesi, üstümüze düşen sorumluluğun büyüklüğünü de gösteriyor.

Aşağıda sempozyuma dair kısa bir değerlendirmeyi tüm üye ve dostlarımızla paylaşıyoruz. Derneğimizin evrim alanında yürüteceği diğer çalışmaları da ilerleyen günlerde sunacağız.

Üniversite Konseyleri Derneği (ÜKD) bünyesinde faaliyet gösteren Evrim Sürüyor Çalışma Grubu tarafından 17-18 Aralık 2011 tarihlerinde Boğaziçi Üniversitesi’nde gerçekleştirilen III. Evrim, Bilim ve Eğitim Sempozyumu içeriği, katılım sayısı ve katılımcılara sağlanan tartışma platformları ile çok başarılı ve verimli bir şekilde tamamlandı.  Sempozyuma destek veren Türk Tabipler Birliği, İstanbul Eczacı Odası ve Ankara Tabip Odası’na, sempozyumun Bilim Kurulu ve Düzenleme Kurulu’nda yer alan, sunumlarıyla katkı koyan tüm akademisyenlere, iki gün boyunca salonu doldurup taşıran yüzlerce öğrenci ve akademisyenlere ÜKD olarak büyük bir teşekkür borçluyuz. 

Nitelikli ve Öğretici Oturumlar
İnsan Evrimi, Moleküler Evrim, Evrim ve Ekoloji, Biyoloji Felsefesi ve Evrim Öğretimi oturumlarını içeren sempozyum Ergi Deniz Özsoy’un “Evrime Giriş” dersi ile açıldı. Diğer oturumların öncesinde evrim kuramı ile ilgili temel bilgilerin izleyicilere sunulması, sempozyumdaki diğer başlıkların daha rahat kavranabilmesi açısından da faydalı oldu.

Bilim Kurulu üyeleri ve izleyicilerden alınan değerlendirmeler oturumların içeriklerinin oldukça nitelikli ve toparlayıcı olduğunu gösterdi. Fosillerden yola çıkarak başlayan İnsan Evrimi oturumunda insan türünün tarihinden, kimi davranış özelliklerinin evrimsel süreçteki yerine birkaç farklı başlık ele alındı.

Moleküler Evrim oturumu alandaki temel veriler kadar yeni araştırma sonuçlarının da sunulduğu bir bölüm oldu. Dolayısıyla hem alan dışındaki izleyicilere evrim kuramını daha net anlayabilmeleri fırsatını sağlarken hem de yeni verilerle bu alanla ilgilenenlerin bilgi dağarcığını zenginleştirdi.

Evrim ve ekoloji alanında çalışan genç araştırmacıların sunum yaptığı oturumda, coğrafyamızın evrimsel tarihi ele alındı. Tür üzerine yapılan tartışmaların da paylaşıldığı oturum, ülkemizdeki ekoloji çalışmalarının gelişimi ile ilgili heyecan verdi.

Bilimsel yöntem tartışmaları, evrim çalışmalarındaki yaklaşım farklılıkları ve kavram karmaşası gibi çok önemli başlıkların ele alındığı Biyoloji Felsefesi oturumu, bilimsel üretim sırasında sahip olunması gereken bakış açısının paylaşıldığı bir oturum olarak çok önemli bu alana dair fikirler verdi.

Sempozyumun son oturumunda ise evrim öğretiminin dünü ve bugünü ele alındı. Evrim kuramının ortaya çıktığı dönemin değerlendirilmesi ile başlayan oturumda evrim karşıtlığının öğretim üzerine etkilerine değinilirken bugünkü müfredat ve yeni öğretmen profiline ait durum paylaşıldı. Bilim insanlarının topluma karşı sahip oldukları sorumluluk üzerinden popüler bilim yayıncılığı tartışıldı. 

Yoğun İlgi: İki gün boyunca 1200 katılımcı
Sempozyumun niteliği kadar çok sayıda izleyiciye ulaşabilmiş olması da bu sürece emek veren bizleri mutlu etti. Türkiye’nin birçok farklı üniversitesinde evrimi yaygınlaştırmak için kulüpler ya da topluluklar kurarak faaliyet gösteren öğrenci gruplarının sempozyuma topluca katılımı, tüm oturumların yoğun bir ilgiyle izlenmesini sağladı. İki gün boyunca lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencileri, ilköğretim ve lise öğretmenleri ve birçok farklı alandan akademisyeni buluşturan sempozyumu toplam 1200 katılımcı izledi. İlk iki sempozyumla kıyaslandığında iki katına çıkmış olan bu katılım sempozyum çalışmalarımızı çok daha geniş kesimlere ulaştırabildiğimizi göstermesi açısından sevindirici olmasının yanı sıra bilim dışı unsurların üniversitelere saldırısına karşı, gençlerin evrime ve bilime sahip çıkması sempozyuma emek veren herkesin umudunu tazeledi.

Öğretmen Çalıştayı
Sempozyumun ikinci gününde son oturumun ardından düzenlenen Öğretmen Çalıştayı’na 75 kişi katıldı. Biyoloji Eğitimi Bölümü’nden akademisyenlerin hazırladığı etkinliklerin yapıldığı çalıştayda sınıf öğretmenleri, fen bilgisi öğretmenleri, biyoloji öğretmenleri ve öğretmen adayları derslerinde evrim kuramını anlatabilecekleri yeni sınıf içi uygulamalar öğrendiler. Karşılaşılan sıkıntıların paylaşılması da bunları aşabilecek olanakların değerlendirilmesi açısından oldukça önemliydi.

Öğrenci Forumu
Öğretmen Çalıştayı ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilen bir diğer etkinlik de Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinden gelen öğrenci topluluklarını buluşturan Öğrenci Forumu oldu. ODTÜ, Hacettepe, Ankara Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, İTÜ, Kocaeli Üniversitesi, Ege ve Dokuz Eylül Üniversitesi’nden yaklaşık 300 öğrencinin katılımıyla düzenlenen forumda evrim kuramını sahiplenen ve yaygınlaştırmak için faaliyet gösteren farklı grupların bir iletişim ağı kurmaları ve ilerleyen süreçte dayanışma içinde olmaları kararlaştırıldı. Kendi okullarında hayata geçirdikleri etkinlikleri, sıkıntıları ve olanakları paylaşan öğrenciler, atabilecekleri ortak adımları değerlendirdiler.

Richard Dawkins’ten Evrim Gerçeği
Ünlü biyolog ve yazar Prof. Dr. Richard Dawkins’in telekonferansla katıldığı bölüm sempozyumun en ilgi çeken bölümlerinden biri oldu. “Evrim Gerçeği” başlıklı sunuşunu 700 izleyiciyle paylaşan Dawkins, konuşmasında evrimin bir hakikat olduğunu vurguladı. Evrim karşıtlarının faaliyetlerine de değinilen sunumda evrim kuramının gücüne dikkat çekilirken, evrim karşıtlarının tarihi inkâr ettikleri belirtildi. Dawkins konuşmasında, evrim kuramının gerçekliğine ilişkin kanıtların gücünü, “Eğer tek bir canlı fosilleşmemiş olsaydı bile, evrime dair yine elimizde yeterince sağlam kanıt olurdu” sözleriyle dile getirdi.

Harun Yahyacıların Tacizi
Sempozyum Adnan Oktar ve ekibinin de ilgisini çekti. Yaklaşık 5-6 kişi ile tüm oturumlara katılmaya çalışan Harun Yahyacıların stratejisi oturum aralarında sunum yapan akademisyenleri safsatalardan oluşan sorularıyla esir almak yönündeydi. Yapılan tüm uyarılara rağmen çektikleri video görüntüleri ve fotoğrafları kullanarak, hemen aynı gün ve takip eden günlerde internet sitelerinde yalan ve çarpıtmalarla hazırladıkları bazı programlarla sempozyumu hedef gösterdiler. Bu durum bilime ve aydınlanmaya karşı yürütülen saldırıların oldukça bilinçli bir şekilde kurgulanmış yalanlarla sürdürüldüğünün bir kere daha gözler önüne serilmiş olması açısından bilim insanlarının topluma yönelik sorumluluklarını yeniden ve yeniden bizlere hatırlatıyor. İnsanlığın yüzlerce yıllık bilgi birikimine, bilimsel üretimine ve aklına sahip çıkmanın ÜKD için önemli bir mücadele olduğunu, bundan vazgeçmeyeceğimizi bir kez daha söyleyelim.

Çalışmalarımız Sürüyor
III. Evrim, Bilim ve Eğitim Sempozyumu tamamlandı ama henüz işlerimiz devam ediyor. Bu sempozyumda yapılan önemli katkıların daha fazla yaygınlaştırılması için sempozyumda sunulan çalışmaları bir kitapta toplayacağız. Bunun hazırlıklarına başladık ve en kısa zamanda tamamlamak için yoğun bir şekilde çalışacağız. Bunun dışında tüm sempozyum video kayıt altına alındı. Bu videoları da düzenledikten sonra http://evrimsempozyumu.org internet sitesinden ulaşılabilir kılmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

Son olarak, bir sonraki sempozyum için çalışmalarımıza da kısa zaman içerisinde başlamayı ümit ediyoruz. Sempozyuma 1200 kişilik katılım, konunun daha fazla gündem edilmesine ilişkin bir ihtiyacı da gösterirken, sempozyuma katılan dostlarımızın gerek sonraki sempozyuma kadar yapılacak çalışmalara gerekse de yeni sempozyum hazırlıklarına destek vermelerini bekliyoruz. İki gün boyunca sunum yapan akademisyenleriyle, Düzenleme Kurulu ile ve sempozyuma dinleyici olarak katılan yüzlerce öğrenci ve akademisyenin gösterdiği imece, birlikte çok daha iyisini de yapacağımızı bir kez daha kanıtladı. 

Bu vesileyle III. Evrim, Bilim ve Eğitim Sempozyumu’na çeşitli şekillerde katkı koyan bütün dostlarımızla bundan sonra imecemizi daha da güçlendirmek için ÜKD olarak çabamızı daha da artıracağımızı ifade ediyor, herkese tekrar teşekkür ediyoruz. 

EVRİM SÜRÜYOR ÇALIŞMA GRUBU

3. Sempozyum'da Öğretmen Çalıştayı

III. Evrim, Bilim ve Eğitim Sempozyumu 17-18 Aralık 2011 tarihlerinde gerçekleştirilecek. 
Sempozyumun programında, evrimi anlamak ve anlatmak konusunda yaşanan sorunları bir ölçüde azaltmak için akademisyenlerin ve öğretmenlerin biraraya geleceği bir çalıştay da yer alıyor. Eğer öğretmen çalıştayına katılmak isterseniz katılım formunu doldurup iletişim adresine göndermeniz yeterlidir. 
Fen bilgisi ve biyoloji öğretmenlerine öncelik verilecektir. 

Bilgiler:
Boğaziçi Üni. Uçaksavar Kampüsü
Garanti K.M. seminer odaları
18 Aralık 2011 Pazar
16.00-18.00

Program:
"Evrimi anlatabiliyor muyuz?"
forum (moderatör: Devrim Güven, Serhat İrez)

"Evrim nedir? (kavramları/mekanizmaları)"
grup çalışması/forum (moderatör: Çağatay Tarhan)

"Zaman yolculuğu" VE "Moleküler akrabalarımız" VE "Doğal seçilim iş başında"
etkinlik kağıdı işlenişi (moderatör: Çiçek Dilek Bakanay, Zelal Özgür Durmuş)

Not: Katılan öğretmenlere EvrimiAnlamak sitesinin CD'si verilecek.

3. Evrim Sempozyumu Kitabı Çıktı!

Dünyada binlerce bilim insanı tarafından yürütülen araştırmalara zemin oluşturan evrim kuramı, bugün biyolojinin temel kuramı olarak tıptan tarıma birçok alanda ilerlemelerin önünü açıyor. İçinde yaşadığımız doğanın ve biyolojik bütünlüğün kavranması açısından vazgeçilmez. Daha da önemlisi, yaşamın tarihini anlayabilmemizi ve insanı o tarihin içinde tanımlayabilmemizi, evrim kuramına borçluyuz.

Yaşam bilimlerine temel oluşturan bu kuram, günümüzde hiçbir bilimsel kuramın maruz kalmadığı bir saldırıyla karşı karşıya; hem Türkiye’de hem de başka ülkelerde. Çarpıtılıyor, yalanlanıyor, öğretilmesi yasaklanıyor.

Elinizdeki kitapta, adı geçen saldırıların karşısında III. Evrim, Bilim ve Eğitim Sempozyumu’nda bir araya gelen farklı disiplinlerden bilim insanları tarafından hazırlanmış olan makaleler, okuyucunun ilgisine sunuluyor.

Bilimsel düşüncenin yaygınlaşması için…